Sương đã tan trên khóm lá, ánh dương hồng lan tỏa khắp nhân gian. Một đêm thu giấc nồng say cũng đã lùi về quá khứ, đó đây trên mọi nẻo đường từng dòng người hối hả bước đi và đem qua những gì vào trong miền nhớ.
Vâng cái miền nhớ ấy có lẽ đến từ cái duyên tao phùng và hội ngộ của triệu triệu con tim đồng cảm dành riêng cho Mẹ khi mùa Vu Lan trở về. Mùa Vu Lan trở về có ai còn nhớ trong một lần đặt bút viết riêng cho mẹ Việt Nam, nhà thơ nhà chí sĩ Huỳnh Văn Nghệ từng thổn thức:
"Ngàn thuở trước làm dâu nhà Hồng Lạc
Một giòng con hăm lăm triệu Tiên Rồng
Con trung hiếu, trai khôn và gái đẹp
Cùng mẹ hiền lo xây dựng non sông."
Non sông gấm vóc ấy trải dài bốn ngàn năm lưu sử, dòng máu Tiên Rồng từ thưở hồng hoang đã có bàn tay chăm bẵm nâng giấc vỗ về của mẹ hiền yêu dấu. Bàn tay mẹ, đôi vai mẹ, trái tim mẹ muôn đời vẫn thế cần cù, gân guốc, chai sần và cả ru nôi trong đôi mắt của mỗi người con Việt Nam lúc còn chưa lớn. Năm tháng qua đi đời người qua cạn nỗi trân chuyên của nhân sinh tạo hóa, mẹ của chúng ta cũng phải theo quy luật ngàn đời mà hòa mình vào cát bụi.Tiếc thương vỡ òa trong niềm nhớ rồi khắc khoải rưng rưng mà dệt nên những yêu thương qua hình hài con chữ. Hình hài con chữ ấy chính là những khúc ru theo năm tháng ầu ơ, những câu ca vang vọng giữa đôi bờ, và những vần thơ viết ra từ cõi lòng trân kính. Mùa Vu Lan đến, tiếng thơ lòng trong trái tim mỗi người con lại trào dâng, có khi là mộc mạc chân tình như dòng suối chảy từ nguồn xa xưa đến, có khi là âu yếm nồng say như ngày con còn thơ trẻ.
"Mẹ ơi giữa dòng đời dâu bể
Con sẽ thế nào nếu mẹ chẳng kề bên!
Chín chữ "cù lao" nào đã được đáp đền
Con mải mê bon chen mà quên mẹ già như chuối chín
Tuổi xế chiều chập chờn như ngọn nến
Con vụng về không biết thăm nom..."
(Trích thơ Trà Hoa Nữ viết cho Mẹ mùa Vu Lan)
Thấp thỏm lo âu trong những đêm chập chờn không ngủ, bóng mẹ hiền của ngày xưa cơ cực cứ hiện về làm nao nao con chữ. Hoa Chu Đồng bông hoa thơ của xứ Mường đã từng viết về mẹ với những trân chuyên của cuộc đời dâu bể:
"Mẹ theo chồng không đám cưới
Cuộc tình nửa chuyến mối mai
Nửa troi(*) lễ, vơi mùa tóc
Tuổi phơi nhạt nắng cạn ngày .
Nhặt tiếng nấc mình vương vãi
Quỳ bên chân con nghẹn môi
Xé tơi giọt nhìn đau dại
Mẹ tha thểu bước theo người.."
(Trích trong Đò Chiều của tác giả Hoa Chu Đồng viết cho người mẹ Mường mùa Vu Lan- TĐVN)
Mong manh như sương lối chiều xưa, dáng mẹ hiền hòa như đò đưa con nước. Ai một lần xuôi ngược bến sông trăng mà không hoài cảm nhớ nhung đến tuổi đời thơ dại khi một vai mẹ hiền mang gánh nợ dòng đời. Cơ cực và nhiều khi lẫn cả buồn đau hờn tủi để nâng giấc con thơ nên người.Trong một chiều người thơ xứ ấy đã trở về nhìn bóng mẹ lẫn khuất sương mây mà thốt lên:
Bao lần nước mắt đầy vơi
Ôm con mẹ khóc dưới trời lạnh căm
Một mình vật lộn tháng năm
Lưng còng mẹ gánh cả trăm nỗi niềm
Giờ về lặng đứng bên thềm
Nén nhang con thắp tràn trề nỗi đau
Hai hàng nước mắt lệ mau
Mẹ ơi! con mãi khắc sâu bóng hình.
(Trích thơ Hoa Sen (Hoàng Mai) Viết cho Mẹ mùa Vu Lan- TĐVN)
Cù lao chín chữ, nghĩa nặng mười câu vẫn là nước non non nước nơi bến kinh cầu cho mẹ mỗi ngày thêm mạnh khỏe. Đạo hiếu ngàn năm ấy con mang di vạn nẻo, con mang đến trăm nơi và mang theo hết cuộc đời làm hành trang xuôi bước. Thế mà một chiều nghiêng giấc thu bay, tiếng chuông thiền tự gõ từng hồi, lòng con nhớ mẹ nhớ cả một đời nắng mưa tần tảo 'Nghiêng đồng đổ nước ra sông" của mẹ mà lòng con thổn thức viết nên hai chữ Mẹ... ơi!
Lưng còng mắt mỏi chân run
Trải bao năm tháng lội bùn gió mưa
Dãi dầu nào kể sớm trưa
Thay cha cuốc xới, cày bừa ruộng sâu
Mặt trời gác núi đã lâu
Sương giăng mẹ mới dắt trâu ra về
Giờ đây con bỗng nhớ về...
Những ngày xưa ấy bộn bề, mẹ ơi!
(Trích trong Mẹ ơi thơ Hồ Tịnh Văn viết cho mẹ mùa Vu Lan- TĐVN)
Giữa dòng đời xuôi ngược bóng mẹ hiền luôn đi trước dẫn con, những lối mòn ngang qua dâu bể, dáng mẹ gầy như thể sương mai, câu thơ ghép lại hình hài tên con mẹ đặt một mai giữa đời. Người mẹ hiền của Tùng Thanh Phạm đã đi xa để lại nơi nhân thế một hồn thơ thơ dại. Cái thơ dại lẫn cả tật nguyền đã làm Thanh Tùng vương nợ với đời mà khắc khoải rưng rưng in hình hài trang viết:
Tên con mẹ đặt Thanh Tùng
Tùng là tùng bách thanh thời màu xanh
Mong con khôn lớn mạnh lành
Mong con thành đạt nên danh với đời.
Sơ sinh con yếu ớt rồi
Mẹ mong con mẹ sống thời vươn lên
Chẳng mong chữ hiếu đáp đền
Chỉ mong con sống như tên mẹ đề .
(Trích thơ Phạm Thanh Tùng- Tên con mẹ đặt- TĐVN)
Muôn chặng đường dài con đi qua, một chiều kia bỗng nhớ quê nhà mà tìm về nồng giấc thơ ngây của thưở trăng đầy mới lớn. Mẹ của ta đó ư, tóc nay sao phủ màu sương của chiều vương thu nhớ, mẹ vẫn hiền hòa trong ánh mắt chân quê nơi ta về muôn thưở. Thật đáng yêu khi hình ảnh mẹ tự nhiên đi vào thi ca mà tác giả Hòa Phan từng khắc họa chân dung "Hiền Mẫu"
"Mọi người Mẹ, đều có tên: Hiền Mẫu
Là những bông hoa muôn sắc, muôn màu
Là những vui buồn trộn lẫn niềm đau
Trên mỗi chặng đường dìu con đếm bước.
Giọt nước mắt chẳng khi nào chảy ngược
Mẹ không mong con trả hiếu bao giờ
Trong mắt Người, ta mãi mãi trẻ thơ
Luôn cần có sự chở che của Mẹ..."
(Trích thơ viết cho Mẹ mùa Vu Lan. Tác giả Phan Hòa - TĐVN)
Con sông chiều mang nước chảy xuôi, con đi xa mang nỗi nhớ ngậm ngùi với đêm từng đêm thao thức nơi hình bóng quê nhà có mẹ già hôm sớm chắt chiu tần tảo. Một đời mẹ với nắng mưa gánh cả buồn vui kể cả những lúc cha không về, nước non ngàn dặm đầy vơi tiếng ru của mẹ là lời con ghi. Mẹ Việt Nam là thế, thân thương và đáng kính trong từng khoảnh khắc mà thơ Hải Nguyễn Hải từng viết:
Ôm nỗi nhớ hằng đêm thao thức.
Bấy nhiêu mùa hư thực con qua.
Bước dài vương nỗi xót xa.
Trăng soi bóng mẹ...con nhòa lệ rơi.
(Trích trong Đi tìm lời ru của tác giả Nguyễn Hải- TĐVN)
Xứ mùa chao nghiêng bên sông chờ Ngàn Phố những câu thơ Vũ Trọng Hoài viết cho mẹ đọc thấy mà nao nao cõi lòng người đây đó. Mẹ ngồi đó in bóng mây theo tuổi già năm tháng. Làn tóc xưa mang bóng dáng hồn quê đang thưa dần trong màu mắt con nhỏ lệ nghe đến mà đau, mà nghẹn lời nức nở. Mẹ của Vũ Trọng Hoài là thế dung dị hiền từ bên tháng năm tần tảo với những lúa, những ngô khoai, với những mùa dài nắng đổ.
"Từng ngày mẹ chải tóc bên hiên
Gửi lại xanh cho dòng Ngàn Phố
Gửi lại mượt mềm cho cánh đồng con gái
Gửi lại má hồng cho những mùa cam
Chiều hanh hao ráng đỏ nhuốm đường làng
Bóng mẹ nghiêng trong gắt gao nắng quái
Ánh sáng cuối ngày nhuốm hồng bó củi
Nhen ấm nồng cả một trời quê.."
(Trích thơ Vũ Trọng Hoài- Bên mẹ- TĐVN)
Duyên kiếp trăm năm nơi trần thế là tơ hồng vun tạo, với mẹ hiền nghĩa tào khang và chữ tình phu tử đã làm nước mắt lệ hàng một chiều con về thăm mẹ. Mẹ ơi... bóng cha trong cõi đời hư ảo lặng xa để nỗi buồn vương trên khóe mắt trần ai sau những đêm dài cha đi khuất. Mẹ đau lòng khi bước ngã chia hai mà lặng im trong đáy mắt. Cuộc đời là dâu bể không ai biết chữ ngờ nhưng Vu Lan về nhìn mẹ ngồi bên khung cửa, đôi mắt quầng thâm dõi chốn xa khơi mà lòng con đau lắm. Nỗi đau của âm dương cách biệt trong lòng mẹ hiền đã thấm sang con trong một chiều thu nhớ và bài thơ Mẹ và Vu Lan đã ra đời từ đó.
"Mẹ ơi năm tháng chẳng chờ
Ngày mưa nặng hạt chẳng ngờ Ba đi
Sơm hôm chăm sóc mọi khi
Còn chi đâu nữa, chia ly vợ chồng
Xót thương mẹ phận má hồng
Vào ra đơn chiếc phòng không một mình
Nợ duyên dứt gãy thình lình
Bao năm chăn gối dứt tình âm dương..."
(Trích trong Mẹ và Vu Lan của tác giả Xuân Giang - tuyển tập Nắng mới quê nhà)
Hơn bốn năm cuộc đời, con đã đi qua một nửa chặng nhân sinh trong cõi tình nhân thế. Nhìn lại dấu yêu xưa ngày mẹ mang hình hài con trẻ là ngày đất nước còn binh lửa chia hai, Hơn bốn mươi năm chưa phải là dài nhưng buồn vui trong còn cũng nhiều lắm, mẹ là mẹ của bao la trời bể, mẹ là mẹ của không thể xa con. Bài thơ Gửi Mẹ của con Ngọc Lan Trần viết trong Thi Đàn Việt Nam với bao nỗi niềm sâu lắng mà chỉ có mẹ mới nhìn ra con tội nghiệp bởi vì con vẫn là con thơ của mẹ ngày nào mẹ nhỉ. Mùa Vu lan về con lại viết thơ đi cho trải lòng nhung nhớ, xa mẹ nhiều và yêu mẹ cũng nhiều, chỉ biết lòng có thể gửi vào thơ nơi bến trang chờ con sẽ về bên mẹ.
"Quá nửa đời vẫn khiến Mẹ lo toan
Giọt nước mắt Mẹ tràn sâu nơi cổ
Tơ trời giận nên chẳng cho hạnh ngộ
Tội con mình vỡ đổ chuyện nợ vay
Mẹ thương con biền biệt tháng với ngày
Đời cứ mãi lắt lay...buồn khôn tả
Con cố gắng vượt qua dòng biển cả
Chữ hiếu tròn trong cả những giấc mơ
Hôm nay con...thưa với Mẹ bằng thơ
Mùa báo hiếu con gái khờ bận việc
Lời chân thật những dòng này con viết
Gửi Mẹ hiền thật tuyệt của đời con!"
(Trích trong Gửi mẹ của con- Tác giả Ngọc Lan Trần- TĐVN)
Mùa Vu Lan đêm về sương giăng mờ phủ, cái lạnh chớm thu chưa làm tan chữ nhớ của những người con thổn thức hoài mong. Lạc bước phương xa hay bên hiên nhà nắng ấm tất cả đều khắc khoải rưng rưng một niềm thương về mẹ. Mẹ của chúng ta mẹ Việt Nam bao đời vẫn thế bình dị sáng trong như câu thơ người xưa từng viết, hiền lành chăm chỉ như ta biết ta hay. Bao lời yêu thương nồng cháy, bao cử chỉ thân thương ta dành cho mẹ hằng ngày cũng chưa bù đắp chín chữ cù lao mười chữ ngọt ngào mẹ từng nâng giấc. Ngàn năm qua đi trăm năm lại đến đời người như sương như mây bóng mẹ gầy nơi nhân thế còn in trong sử sách lưu niên. Dòng máu Lạc Hồng ấy chảy trong tim vạn triệu Tiên Rồng có một phần nguyên vẹn là nhờ dòng sữa mẹ ngàn đời vẫn chảy. Đêm thơ Mùa Vu Lan và vần thơ tặng Mẹ khép lại nhưng dư âm của thổn thức tiếng lòng nơi các thi khúc còn đó mênh mang đây đó.
-----
Y Hoa Tự 25/08/2015- Nguyễn Quang Vinh
Thi Đàn Việt Nam không thể một lúc chuyển tải hết được tiếng thơ lòng từ muôn phương gửi đến mặc dù BTC đã cố gắng khai thác triệt để thời gian.Tình cảm dành cho mẹ là bao la trời biển, quý thành viên, quý thi hữu gần xa lượng thứ bỏ qua cho lý do dễ thương của BTC kỳ này đã không giới thiệu hết các bài gửi trong đêm thơ Vu Lan và vần thơ tặng mẹ.
Thi Đàn Việt Nam xin hẹn lại mùa Vu Lan tới sẽ mở rộng thời lượng chương trình để phục vụ quý thi hữu, quý thành viên.
Thân mến!
--------
Liên kết ngoài: Chùm thơ ngày lễ Vu Lan báo hiếu hay, nhớ về cha mẹ kính yêu